11. Ulusal Lisan ve Konuşma Bozuklukları Kongresi ‘ne rekor iştirak Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ: “Nörobilim ile ‘Dil ve Konuşma Terapisi’ birbirinden ayrılamaz”

İki yılda bir düzenlenen Ulusal Lisan ve Konuşma Bozuklukları Kongresi’nin 11’incisi bu yıl Lisan ve Konuşma Bozuklukları Derneği, Anadolu ve Üsküdar Üniversitesi işbirliğiyle Üsküdar Üniversitesi mesken sahipliğinde gerçekleşti. Dil ve Konuşma Bozuklukları Derneği İdare Heyeti Lideri ve Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Lisan ve Konuşma Terapisi Kısım Başkanı Prof. Dr. Ahmet Konrot, “11. Ulusal DKB Kongre’sinin konuşma temalarını ‘Konuşmanın Motor Denetimi ve Değerlendirilmesi’, ‘Öykü Lisan Örneklerinin Çözümlenmesi’, ‘Okul Çağı Çocuklarda Kekemelik ve Yönetimi’ başlıkları altında topladık.  Nöroloji-Psikiyatri-Psikoloji üçgeninde temellenen Üsküdar Üniversitesi’nin lisan ve konuşma bozuklukları alanına gösterdiği özel ilgi sayesinde kongremiz daha varlıklı ve verimli geçti. 1500 uzmanın iştirakiyle bu yılı rekor iştirakle tamamladık. Bu alana olan ilgi bizi çok memnun ediyor.” dedi. Kongre açılışında Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ ise ‘Dil ve Konuşma Terapisinde Disiplinler ortası Yaklaşım ve Nörobilim ’ bahisli seminerde bu iki bilimin neden birbirinden ayrılamayacağına dikkatleri çekti.

11. Ulusal Lisan ve Konuşma Bozuklukları Kongresi (UKDB) bu yıl Lisan ve Konuşma Bozuklukları Derneği ile Anadolu ve Üsküdar Üniversitelerinin işbirliğinde 19-21 Mayıs 2023 tarihleri ortasında İstanbul’da Üsküdar Üniversitesi NP Sıhhat Yerleşkesinde gerçekleşti. Yaklaşık 1500 uzmanın salonları doldurduğu kongre rekor bir iştirak sayısına ulaştı. İştirakçilerin giriş ve kayıt için uzun kuyruklar oluşturduğu kongre, yabancı akademisyenlerin yanı sıra farklı meslek kümelerinden uzmanların 14 konferans, 9 panel, 8 kurs ve 150’nin üzerinde bildiri sunumuyla tamamlandı. 

Akademisyenlerinden çok sayıda teklif ve bildiri geldi 

Kongrenin açılış konuşmasını gerçekleştiren Lisan ve Konuşma Bozuklukları Derneği (DKTD) İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Ahmet Konrot, kongrenin gerçekleşmesine katkı sağladıkları için Üsküdar Üniversitesi’ne teşekkür ederek kelamlarına başladı. ‘Konuşmanın Motor Denetimi ve Değerlendirilmesi’, ‘Öykü Lisan Örneklerinin Çözümlenmesi’, ‘Okul Çağı Çocuklarda Kekemelik ve Yönetimi’ mevzularında, alanının önde gelen uzmanlarının konuşmacı olarak kongreye katıldıklarını belirten Konrot, “Kongre için açık bir davet yaptık. Gerek öğrenci ve mezun arkadaşlarımızdan gerekse de öbür üniversitelerin akademisyenlerinden teklifler ve çok sayıda bildiri, kurs ve panel takviyesi geldi. Biz de her birini takdirle karşıladık. 10 salonda 14 konferans, 9 panel, 8 kurs ve 150’nin üzerinde bildiri ile kongremizi gerçekleştirdik.” halinde konuştu.

Kongreye memleketler arası iştirak sağlandı

Kongre lisan ve konuşma bozuklukları alanında uzman konukları ağırladı. 11. Ulusal UDKB Kongresi Eş Lideri Prof. Dr. İlknur Maviş de konuşmasına dünyanın farklı üniversitelerinden gelen konuşmacıları tanıttı. ABD Cincinati Üniversitesi’nden Prof. Suzanne Boyce, Motor konuşma bozuklukları ultrason kullanımı üzere aygıtlarla ilgili sunum ve bir workshop gerçekleştirdi. Almanya’dan ZAS Enstitüsü Müdürü olan Prof. Natalia Gagarina ‘Tipik, atipik ve sistemsiz lisan edinimi için anlatı maharetlerinin kıymetlendirilmesi neden çok önemlidir’ başlığıyla iştirakçilere alandaki yenilik ve uygulamalar hakkında bilgi verdi. Kekemelik hakkında düzenlediği seminerlerden tanınan ve Belçika Thomas More Üniversitesi’nden katılan Prof. Kurt Eggers’in de sunumu iştirakçiler tarafından dikkatle izlendi. 

Anadolu Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Lisan ve Konuşma Terapisi Anabilim Kolu’nda tam vakitli öğretim vazifelisi olarak misyon yapan Prof. Dr. Şükrü Torun “Nörobilim Perspektifinden Lisan ve Konuşmada Ritim” başlıklı konuşması ve nörobilim alanının duayenlerinden Nöropsikiyatri Derneği Lideri Öget Öktem Tanör “Afazi” hakkındaki sunumuyla kongrenin disiplinler ortası yaklaşımını öne çıkaran konuklar ortasında yer aldı. 

Prof. Dr. Nazife Güngör: “Dünyayla bağımızı evvel lisan üzerinden kuruyoruz”  

Kongre açılış konuşmasını gerçekleştiren Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazife Güngör, 11. Ulusal UDKB Kongresi’nin açılışının 19 Mayıs Cumhuriyet Bayramıyla tıpkı güne denk gelmesinden ötürü duygulanarak kelamlarına başladı ve “Nerede Cumhuriyet varsa ve nerede Atatürk’ü tekrar anıyorsak orada her vakit çok duygusallaşırım.” diyerek kelamlarına devam etti: Güngör; “Dil ve Konuşma Terapisi sıhhat bilimlerinin çok kıymetli bir alanı ve üniversitemizin de en çok tercih edilen kısımlarından biri. Biz içinde yaşadığımız dünyayla bağımızı evvel lisan üzerinden kuruyoruz. Kanıların kelamlara dökülmesiyle sosyalleşebiliyoruz. Bu türlü bir alanın kurulup yayılmasına emek vermesinden ötürü Prof. Dr. Ahmet Konrot’u tebrik ediyorum.” dedi. 

Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ “Nörobilim ile Lisan ve Konuşma Terapisi birbirinden başka düşünülemez”

Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ da kongre kapsamında ‘Dil ve Konuşma Terapisinde Disiplinler ortası Yaklaşımın Ehemmiyeti: Nörobilim” bahisli bir seminer gerçekleştirdi.

Kongre bilimsel programında kendisine yer verilmesinden onur duyduğunu belirterek kelamlarına başlayan Tanrıdağ, “Nörobilim ve Lisan ve Konuşma Terapisi birbirinden başka düşünülemez. Bu iki meslek alanı birbirleri için vazgeçilmezdir. Zira nörobilimsiz bir lisan konuşma terapisi terapistin biyolojik hipotezden uzaklaşarak ne yapacağını bilmediği ve ölçemediği bir süreç olur. Bunlar olmadığı sürece de bilimsellikten uzaklaşılan bir gayret haline gelir. Lisan konuşma terapisiz bir nörobilim ise insan beyninin inleyişleri hakkında eksik bilgilenmenin yanı sıra lisan baskın beyin yarısının genel kognitif yapılanma içindeki yeri ve başka beyin kısımlarıyla münasebetleri hakkında bilgi sahibi olunamayan mekanik bir uğraş haline dönüşür. Hasebiyle bırakın disiplinler ortası etkileşimi bu iki bilim alanının birbirleri için vazgeçilmez bilimsel alt yapıyı oluşturduklarını söylemeliyiz.” diyerek bu iki alanın birlikte çalışması gerekliliğine vurgu yaptı. 

Prof. Dr. Kurt Eggers: “İki dillilik Dünya’da giderek yaygınlaşıyor”

Belçika Thomas More Üniversitesi’nde kekemelik üzerine yaptığı çalışmalardan bahseden Prof. Kurt Eggers iştirakçi Lisan ve Konuşma Terapisti uzmanlarına iki lisanlı ve tek lisanlı çocuklarda kekemelik üzerine bedelli bilgiler edinecekleri bir konferans verdi. Eggers konuşmasında “İki dillilik Dünya’da giderek yaygınlaşıyor. Mesela Türkiye’deki, Suriyeli çocuklara, ana lisanı Kürtçe olan çocuklara bakacak olursanız çocukların iki lisanlı olarak büyütüldüklerini görürsünüz. Öte yandan kekemelik ile ilgili yapılan çalışmalara baktığınızda tek dilliliğe ilişkin normlar üzerinden yapıldığını görüyorsunuz. Bu da bize iki lisanlı çocukların sanki bu manada yanlış bir tanılanma riski ile karşı karşıya olabileceklerini gösteriyor. Öte yandan neredeyse herkesin iki lisanlı olarak yetiştirildiği Lübnan’da yaptığım kimi araştırmada kekemeliğin yaygınlık oranını yüksek bekliyordum, olmadı. Bildiğiniz kadarıyla da bu türlü bir araştırma sonucu bulunmuyor.” 

Prof. Dr. Kurt Eggers: “Kekemelik değerlendirmesi yapıyorsak bütün bileşenlere odaklanmamız gerekiyor” 

Kekemeliğin ölçeklere nazaran kıymetlendirme kriterlerinden bahseden Eggers “Çocuklarda kekemelik tanılanmasından bahsediyorsak, kesinlikle bütün bileşenlere odaklanmamız gerekiyor. Yalnızca lisanın motor özelliklerine değil, öteki soruları da sormamız gerekiyor. Çocuğun aklından neler geçiyor? Kendisini nasıl hissediyor? Çocuğun etrafı ne durumda? Anne babanın reaksiyonu nasıl? Bunların hepsini dikkate almamız gerekiyor. Konuşma akıcılığı ya da akıcısızlıklarını kıymetlendirme kriteri olarak ele alıyoruz.   İki tıp akıcısızlıktan bahsedebiliriz. %3 kekemelik gibisi akıcısızlık varsa bu kekemelik işareti olarak bedellendiriliyor. Muhakkak bir öbek tekrar ediyorsa bunu olağan bir tekrar kabul ediyoruz. Bu başka akıcısızlıklar sınıfına giriyor. Birden çok heceli sözcüğü tekrar ediyorsa bu tekrar başka akıcısızklıklar sınıfına giriyor. Ancak konuşma sırasında ‘ben ben ben ‘gibi tekrarlar ediyorsa bu kekemelik gibisi akıcısızlık olarak sayıyoruz. Buradaki kategorilere bakarsanız kekemelik gibisi olanlara tek heceli sözcük tekrarı, kısmi sözcük tekrarı, hece tekrarı, ritmi bozuk sesleme, sessiz uzatma ya da sözcüğün ortasında bir es veriyorsa akıcısızlık olarak sayılıyor” dedi. Prof. Kurt Eggers konferansı boyunca farklı ülkelerden, farklı lisanlardan örneklemlerle birçok araştırmayı da iştirakçi lisan konuşma terapistleriyle paylaştı. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı