Egeli akademisyenler, hurda incirlerden bakteriyel selüloz üretimi ile iktisada katkı sağlayacak

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı Besin Teknolojisi Anabilim Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Yekta Göksungur ve takımının geliştirdiği “Komagateibacter xylinum ile Hurda İncirlerden Mikrobiyal Selüloz Üretimi” isimli proje, TÜBİTAK  tarafından “1002-A Süratli Takviye Modülü”  kapsamında desteklenmeye hak kazandı.  Prof. Dr. Göksungur ve Yüksek Lisans Öğrencisi Merve Yılmaz’dan oluşan grup, hurda incirden elde ettikleri bakteriyel selüloz ile ekonomik bedeli yüksek eserlerin üretimine katkı sağlayacak.

Proje takımını tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Ege Üniversitesi olarak yaptığımız nitelikli projeler, TÜBİTAK nezdinde  destek görmeye devam ediyoruz. Prof. Dr. Mehmet Yekta Göksungur hocamız ve grubunun geliştirdiği hurda incirden bakteriyel selüloz üretimi ile ekonomik pahası yüksek eserler elde edilecek. Hocamızı ve grubunu tebrik ediyor, çalışmalarında muvaffakiyetler diliyorum” dedi.

Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Göksungur, “Biz, yaptığımız çalışmada ‘Komagateibacter xylinum’ bakterisini kullanarak hurda incirlerden elde ettiğimiz ekstrakttan bakteriyel selüloz üretmekteyiz. Bu kapsamda hurda incirden elde edilen ekstrakta, Komagateibacter xylinum bakterisini aşılayarak sekiz gün süren fermantasyon sonucunda yüzeyde elde edilen selüloz kütlesi temizlenip saflaştırılarak, kurutuluyor ve bakteriyel selüloz üretiliyor. Bu proje tıpkı vakitte endüstrinin de takviye verdiği bir projedir” diye konuştu.

“Atıklar birer ekonomik pahaya dönüştürülecek”

Türkiye’nin, dünyanın en çok incir üreten ülkesi olduğunu tabir eden Prof. Dr. Göksungur, “Ülkemizde üretilen yıllık 90 bin ton incirin 70 bin tonu ihraç ediliyor. Hurda incir, taze incirin hasat öncesi, hasat sonrası ve depolama süreçleri sırasında birçok fizikokimyasal hasar sebebiyle kıymet kaybetmesiyle ortaya çıkan incir olarak tanımlanıyor. Besin kıymetinin yüksek olması sebebiyle reçel, marmelat ve ezme üzere formülasyonların oluşturulmasında kullanılıyor. Günümüzde atıklardan ve yan eserlerden ekonomik pahası yüksek biyoürünler üretimi konusunda çalışmalar yapılıyor. Bu formda atıkların etrafa verdiği ziyan azaltılmakta ve atıklar birer ekonomik kıymete dönüştürülmektedir. Bu kapsamda ekonomik bedeli düşük olan hurda incirlerden, yüksek ekonomik pahaya sahip bakteriyel selüloz üretimi, ekonomik açıdan ve etraf sıhhati açısından son derece kıymetli bir bahistir. Öte yandan aflatoksin içeren incirler etraf sıhhati açısından bir tehlike oluşturuyor. Aflatoksinli incirlerin insan tüketimine sunulması mümkün değildir. Aflatoksinli incirlerin de selüloz üretiminde kullanılarak iktisada kazandırılması ve imha sırasında etrafa verilen zararın önlenmesi mümkündür” dedi.

“Bakteriyel selüloz her alanda kullanılıyor”

Projede kullanılan bakteriyel selülozun pek çok kullanım alanı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Göksungur, “Bakteri, hücreleri tarafından üretilen bakteriyel selüloz, hemiselüloz ve lignin içermediği için yüksek saflığa sahiptir. Bakteriyel selülozun öbür üstün özellikleri ise yüksek saflığı, biyouyumluluğu, yüksek su tutma kapasitesi, hidrojel yapısı, üstün mekanik özellikleri, yüksek kristalizasyon derecesi ve gözenekli yapısıdır. Bakteriyel selüloz; doku mühendisliği, besin sanayi, biyomedikal materyallerin üretimi, denetimli ilaç salınımı, nanogözenekli biyomateryal ve biyokompozitlerin üretiminde yaygın olarak kullanılan son derece değerli bir polimerdir. Bakteriyel selüloz, besin katkı hususu olarak; stabilize edici, kıvam artırıcı, jelleştirici, süspansiye edici olarak düşük kalorili besinler, çikolatalı içecekler, hamurdan üretilen eserler, dondurma üzere eserlerde kullanılabiliyor. Biyomedikal ve tıp alanında ise yapay deri, yara bandı ve yanık bölge üzerinde güzelleştirici özelliğe sahip olduğu için yanık tedavisinde kullanılıyor. Bakteriyel selüloz; krem, tonik ve tırnak cilası üzere eserlerin emilimini artırmak maksadıyla kozmetik endüstrinde de kullanılmaktadır. Bakteriyel selüloz, harika mekanik özelliklere sahip olduğu için birinci kalite kâğıt üretiminde ve tarihi dokümanların ve kitapların tadilatında kullanılmaktadır” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı