Gençlerin Yüzde 93’ü Düşük Fiyatlara Sessiz Kalıyor

Youthall’un gerçekleştirdiği “Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması” gençlerin geçim kederini gün yüzüne çıkardı

Gençlerin meslek platformu Youthall, Mart 2023’te gerçekleştirdiği Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması’nın sonuçlarını yayınladı. Konjonktür, sarsıntı felaketi ve seçim süreci tesiri altındayken araştırma, gençlerin gelecekleriyle ilgili karamsarlığını ortaya koydu. Türkiye’deki 170’in üzerinde üniversitede okuyan ya da yeni mezun olmuş 18-34 yaş aralığındaki gençler ortasında yapılan araştırmaya nazaran; gençlerin yüzde 80’i şirketlerin çalışanları önemsemediğini ve ekonomik şartlardan yarar sağladığını düşünürken, yüzde 93’ü iş bulma imkanının her geçen gün zorlaşmasından ötürü süreksiz olarak düşük fiyatlara sessiz kalıyor. İş arayan üniversite mezunlarının durumu ise daha vahim. Sonuçlara nazaran iş arayan mezunların yüzde 69’u bir ayda 1.500 TL harçlık ile geçinmeye çalışıyor ki, bu sayı sağlıklı beslenmelerine bile yetmiyor. 

Türkiye, gençlere armağan edilen 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramının 104. yıl dönümünü kutlamaya hazırlanırken, ülkede Z neslinin iş hayatına dair beklenti ve fikirleri, şirketlerin en çok merak ettiği hususların başında geliyor. Ekonomik konjonktür, sarsıntı ve seçim süreci üzere kritik hususların tesiri altındayken gençlerin beklentilerine ışık tutan Gençlerin meslek platformu Youthall, Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması’nın sonuçlarını yayınladı.

Bu yıl ikincisi gerçekleştirilen araştırma; üniversite öğrencisi ve yeni mezun gençlerin ömür şartlarını ve alışkanlıklarını, iç dünyalarını, ülkedeki ekonomik ve toplumsal şartlara, dış dünyaya yönelik yorumlarını, meslek planlarını, iş dünyasına bakış açılarını, karşılanan ya da karşılanamayan beklentilerini, geleceğe yönelik eğilimlerini ortaya koydu. Araştırmaya; 18-34 yaş aralığındaki, 171 farklı üniversitenin 128 farklı kısmında okuyan 1219 öğrenci ve 342 mezun katıldı. Araştırmanın toplam örneklem büyüklüğü 1558 olarak belirtildi.  

İş arayan üniversite mezunlarının yüzde 69’u 1.500 TL harçlık ile geçiniyor

2022 araştırması sonuçları ile kıyaslandığında, berbata giden ekonomik şartlar nedeniyle aile konutunda kalan gençler oransal olarak artarken, yurtta ve öğrenci meskeninde kalanlar ise oransal olarak azaldı. Gençlerin aylık gelir yahut harçlık datalarına bakıldığında, çok sonlu imkanlarla yaşadıkları gözlemleniyor. İş arayan üniversite mezunlarının %69’u, ayda en fazla 1.500 TL harçlığa sahip. Öğrencilerin ise %38’i 1.250 TL, %33’ü 1.251-2.500 TL aralığındaki bir harçlıkla geçinmeye çalışıyor. 2022 araştırması ile kıyaslandığında yıllık %137 enflasyona karşın, skalanın en alt düzeyindeki bu harçlıkların geçen yıla nazaran yalnızca %25 artış gösterdiği görülüyor. Buna rağmen Mart 2023 TÜİK bilgilerine nazaran, bir yetişkinin sağlıklı ve istikrarlı beslenmesi için tüketmesi gereken besinlerin aylık maliyeti erkeklerde 2.385 TL, bayanlarda ise 2.276 TL. Bu sayılar göz önünde bulundurulduğunda gençlerin aylık gelirleri, yalnızca sağlıklı beslenmeleri için gereken meblağın bile çok altında kalıyor.

Buna ek olarak üniversite mezunu çalışanların da gelir düzeyi kendilerini ve hayat standartlarını geliştirmek için kâfi değil. Araştırma sonuçlarına nazaran üniversite mezunu çalışan gençlerin yüzde 24’ü taban fiyattan az yahut taban fiyat düzeyinde gelir elde ediyor.

İş bulmak zorlaştıkça gençler önemsedikleri kriterlerden taviz veriyor

Araştırmanın sonuçları, Türkiye’deki gençlerin geleceklerine yönelik karamsar bakış açıları ile ilgili çok net sonuçlar çıkardı. Datalara nazaran gençlerin 5’te 1’i mutsuz, 4’te 1’i geleceği olumsuz algılıyor, 4’te 3’ü ise gerilimli. Mezunların %67’si ve çalışan mezunların %79’u gençlerin şu anda çalıştıkları iş yerlerinden birinci fırsatta ayrılacağı inancında. %80’i şirketlerin çalışanları önemsemediğini ve günümüz ekonomik şartlarından yarar sağladığını düşünüyor. Çalışan mezunların %83’ü, iş arayan mezunların ise %90’ı iş bulmanın eskiye kıyasla daha da zorlaştığı görüşüne katılıyor. İş bulmak zorlaştığı için gençlerin önemsedikleri birçok kriterden süreksiz olarak taviz verdiği görüşü mezunların %88’i tarafından söz edilirken bu oran iş arayan mezunlar ortasında %92 seviyesinde. %93’ü ise süreksiz olarak düşük fiyatlar ile çalışmaya sessiz kalıyor. Üniversite mezunu çalışan gençlerin kazandıkları fiyatlara bakıldığında, %24’ü minimum fiyattan az yahut taban fiyat düzeyinde kazanıyor.

Gençlerin 3’te 1’i ülke fark etmeksizin yurt dışına gitme eğiliminde

Araştırmada, “Gençlerin Gelecek Öngörüleri” kısmında gençlerin çalışmak için yurt dışına gitme eğilimleri de incelendi. “İmkân olsa yurt dışına sarfiyat misin?” sorusuna gençlerin yarısı neresi olduğuna nazaran karar vereceğini belirtirken; üçte birinden fazlası ülke fark etmeksizin yurt dışına gitmek istiyor. “Büyük ihtimalle gitmem.” ve “Kesinlikle gitmem.” diyenlerin oranı ise yalnızca %7.

Araştırmada “İş dünyasına bakış ve şahsî hedefler” ile ilgili sorular, hem öğrencilere hem de mezun gençlere soruldu. Buna nazaran gençlerin gerçekleştirmeyi en çok istedikleri amaçlar; yurt dışında çalışmak, yönetici olmak, teşebbüsçü olmak ve dünyaya yarar yaratan bir projede yer almak. Yurt dışının en kıymetli albenileri; iş/özel hayat istikrarı ve emeğe bedel verilmesi.

Gençler global şirketlerde, teknoloji alanında, hibrit çalışma istiyor

Araştırmaya katılanların yüzde 86’sı, küresel şirketlerin eskiye kıyasla daha fazla tercih edilmeye başladığı görüşünde. Gençlerin %84’ü kurumsal bir şirkette çalışmak istiyor. Yazılım geliştirme, IT, Ar-Ge, Ür-Ge üzere teknolojik departmanlar çalışmak için birinci tercih. İnsan kaynakları ve finans üzere kısımlar de gençler nezdinde albenili. Çalışma hali olarak öncelikli tercihleri ise hibrit çalışma. Gençlerin yarısı hibrit çalışma modeli tertibini kendi tanımlamak istiyor.

Günümüz şartlarında iş dünyasında geçerliliği olan alanlar pandemi öncesine kıyasla farklılaştığı ve yetersiz iş arzı nedeniyle iş bulmak güç olduğu için; gençlerin iş ararken kendi alanları ile hudutlu kalmadıkları, her yere müracaat yaptıkları gözleniyor. Araştırmaya nazaran pandemiden sonra objelerin interneti, otonom araçlar, dronlar, robotlar, 3D baskı, yapay zekâ, artırılmış gerçeklik/sanal gerçeklik üzere alanlara ilgi arttı. Gençler gerçekleştirdikleri iş müracaatlarına mail yahut telefon ile geri dönüş almak istiyor. Yanıtsız kalan müracaatlardan rahatsız oldukları için %30’u bir daha o şirketin rastgele bir ilanına başvurmayacağını belirtiyor.

Çalışma şartları değerlendirildiğinde ise gençler patronların ya da profesyonel yöneticilerin meslek ve özel hayat istikrarına hürmet duymasını çok önemsiyor. Buna karşılık, çalışacakları şirketin etraf ve insanlık için güzel şeyler yapmasını çok kıymetli bulmakla birlikte, içinde bulunduğumuz periyotta bu mevzuyu öncelikli görmüyorlar.

“Genç yetenekleri ülkeyi terk etmeden iktisada dahil etmemiz gerek”

Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması sonuçlarını pahalandıran Youthall CEO’su Emre Aykan, geçen yılın iştirakçi profili ile karşılaştırıldığında 3 büyük vilayet dışından iştirakin %39’dan %51’e yükselmiş olduğuna dikkat çekerek, “Bu data Youthall’un son bir yıl içinde Anadolu vilayetleri ve bilhassa de bu vilayetlerde yaşayan ve iş bulmaya çalışan mezunlar tarafından bilinirliğinin arttığını gösteriyor. Ayrıyeten 2022 yılında 138 üniversiteden iştirak sağlanmışken, 2023’te iştirakçi üniversite sayısının 171 olması da penetrasyon artışının farklı bir göstergesi. Youthall olarak Türkiye’nin her yerindeki genç yeteneklere ulaşmak için onları dinliyor ve olmamızı istedikleri her yerde olma maksadıyla çalışıyoruz. Hedefimiz gençlerimizin yurt dışına gitmeden, bu ülkede istedikleri imkanlara ulaşması için köprü olabilmek. Zira sonuçlar, işsiz nüfus istatistiklerinde yer almadıkları halde, her an iş değiştirme potansiyeli taşıyan, uygun bütün açık durumlara talip, ‘gizli işsizler’in ve doğal olarak ‘mutsuz çalışanların’ varlığına işaret ediyor. Hasebiyle şayet giderlerse geri dönüşleri sıkıntı görünüyor. Bu nedenle genç yetenekleri gitmeden ülke iktisadına dahil etmemiz gerek” açıklamasında bulundu. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı