Geriatri Doktorlarından Davet: Afet sonrası yaşlılarımızı unutmayalım

Prof. Dr. Selahattin Fehmi Akçiçek, “İleri yaş bireyler afetlerin olumsuz sonuçlarına karşı daha hassas, kronik hastalıklarla çaba eden ve özel muhtaçlıkları olan bireylerdir. Bu nedenle daha yüksek risk altındalar” dedi.

KAHRAMANMARAŞ merkezli yaşanan ve 11 kenti etkileyen zelzeleler, birçok bölümü olumsuz etkiledi. Zelzelenin etkilediği kısımların biri de 65 yaş ve üstü şahıslar oldu. Ege Üniversitesi Hastanesi Geriatri Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Selahattin Fehmi Akçiçek ve arkadaşları toplumda bilhassa afet durumunda yakın ilgiye ve itinaya gereksinim duyan ileri yaş bireylerin varlığına dikkat çekti. Afet sonrası ileri yaş bireylere yönelik hassaslığın arttırılması gerektiğini söyledi ve değerli açıklamalarda bulundu. Etkilenen popülasyonun büyük olduğunu söz eden Uzm. Dr. Fatma Erol, şöyle devam etti:

DAHA ÇOK BAKIMA GEREKSİNİM DUYUYORLAR

“TÜİK datalarına nazaran yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 yaş ve üstü olan birey sayısı son beş yılda yüzde 22,6 artarak 8 milyon 451 bin 669’a ulaştı. 2022’de yaklaşık yüzde 10 olan yaşlı nüfus oranının nüfus varsayımlarına nazaran 2080’de toplumun dörtte birini oluşturacağı öngörülüyor. Türkiye’de 4 haneden birinde en az bir yaşlı birey yaşıyor. Bu datalar ışığında afetlerde etkilenen yaşlı nüfus göz önüne alınırken daha geniş çaplı düşünülmesi gerekiyor. Günümüzde birçok ileri yaş birey aile bireylerinin bakımını üstleniyor ya da kendileri bir aile üyesinin bakımına muhtaçlık duyuyor. Yaşlı afetzedelerin durumu aile üyelerini de yakından ilgilendiriyor ve etkiliyor. Bu nedenle yaşlı bireylerin yanı sıra onların etkileşimde oldukları bireyler de göz önüne alınmalı.”

YÜKSEK RİSK ALTINDALAR

“İleri yaş bireyler genç erişkinlere nazaran afetlerin olumsuz sonuçlarına karşı daha hassas, kronik hastalıklarla daha fazla çaba eden ve özel gereksinimleri olan bireyler” diyen Uzm. Dr. Elif Ertürk de bu nedenle daha yüksek risk altında olduklarını vurguladı. Yaşla birlikte artan kronik hastalıklar ve engellilik acil durumlar sırasında ve sonrasında sorun ve ihtiyaçların ortaya çıkmasına neden olabileceğini lisana getiren Uzm. Dr. Elif Ertürk, şu bilgileri paylaştı:

HAREKET ALANLARI KISITLI

“Afetlerde; tahliye, yardımlara, görsel ve işitsel bilgilendirmelere ulaşma ve algılama açısından sorun yaşayabilirler. Örneğin; felçli yahut fizikî engelli biri sıra beklemede zorlanabilir. Kronik hastalığı olanların ilaç temininde, özel diyet uygulayanlar beslenmede, teneffüs ve dayanak aygıtları kullananlar aygıt temininde sorun yaşayabilirler. Yaş almayla birlikte gerilime karşı olumsuz sıhhat sonuçları yahut mevte karşı daha hassas olmak manasına gelen kırılganlık artar. İnsanların günlük hayatlarını sürdürmedeki temel işlerinde diğer bireylere olan muhtaçlığı artar. İleri yaş bireylerin bağımlılık mümkünlüğü yüksek ve hareket alanları kısıtlı olduğundan yardıma ulaşmak konusunda kahır yaşarlar. Afet durumlarında bu şahıslara ‘yardımın ulaştırılması’ değer taşır.”

DUYURULAR YALNIZCA TEKNOLOJİ KANALINDAN OLMASIN

Uzm. Dr. Elif Ertürk, “Sosyokültürel seviye, eğitim ve teknoloji kullanımı da ileri yaşta farklılık gösterebilmekte. Ülkemizde okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı yüzde 18,3, internet kullanmayanların oranı yüzde 19,8’dir. Bilhassa son yaşanan zelzele felaketinde haberleşme, yardım ulaştırma ya da yardıma ulaşma üzere birçok faaliyet genel olarak toplumsal medya ve teknoloji üzerinden yürütüldü. Lakin ileri yaş bireylerin mevcut haberleşme ve yardımlaşma ağından yoksun kaldıkları görüldü. Bu nedenle afet durumunda görsel, işitsel ve herkesçe ulaşılabilir ve anlaşılabilir broşür, yayın, duyuruların arttırılması gerekmekte” diye konuştu. 

FARKINDALIK VURGUSU

Afet durumunda yaşlı bireylere yapılabilecek takviyelerin, evvelce bir hazırlık ve plan olmaksızın uygulamaya geçirilemeyeceğini tabir eden Prof. Dr. Akçiçek ve arkadaşları, “Bu nedenle afetlerle sık sık sınanmakta olan ülkemizde afet öncesinde, sırasında ve sonrasında yaşlı popülasyona yönelik yapılabilecekler için kapsamlı bir plan ve yol haritası oluşturulmalı. Yaşlanmakta olan toplumumuzda biz geriatri tabipleri bu yol haritasının birinci çizgileri olarak yaşlı popülasyona dikkat çekmek ve farkındalığı arttırmak amacındayız” tabirlerini kullandı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı