İş Gerilimi Diş Sıkma Sorununa Yol Açabiliyor

Gerilim çok sayıda hastalığa davetiye çıkarıyor… Halk ortasında diş sıkma olarak bilinen bruksizm sorunu da bu rahatsızlıklar ortasında yer alıyor. Bilhassa günün değerli bir kısmını kapsayan iş hayatında yaşanan sıkıntılar ve uyuşmazlıklar, bilhassa geceleri diş sıkma sorunu olarak dışa vurabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Ağız ve Diş Sıhhati Bölümü’nden Protez Uzmanı Uz. Dr. Esma Sönmez, diş sıkma hakkında bilgi verdi. 

İşte tahammül hududu en alt düzeylere inebiliyor

Diş sıkma, gün içerisinde ve uyku sırasında diş gıcırdatma- sıkma biçiminde gerçekleşen, ağzın sert ve yumuşak dokularında çeşitli aksiliklere yol açan istem dışı ve parafonksiyonel bir çiğneme sistemi rahatsızlığıdır. Birçok insan gün içerisinde ya da gece uyurken gerek iş yoğunluğu, gerekse günlük ömrün yüksek temposu üzere nedenlerle önemli bir gerilim dalgası içerisinde olabilmektedir. İnsanların gerilim düzeyini katlayan daha birçok sebep olabilir. Bu gerilim, vakit zaman insan ilgilerindeki tahammül hududunu en alt düzeylere çekerken, şahısların istem dışı davranışlarında da besbelli bir artışın gözlemlenmesine yol açabilir. Diş sıkma alışkanlığı da bu davranışlar ortasında birinci sıralarda yer almaktadır. Günlük aktiviteler sırasında bireylerin dişlerini temasta tutup, onlara kuvvet uygulaması sık görülen bir durumdur. Bu tip tablolar gün içinde bireyler işlerine konsantre olduğunda ya da ağır fizikî kuvvet sarf ederlerken de görülür.  

Diş sıkmanın kaynağında birden fazla etken olabilir

Diş sıkmanın  nedenleri halen tartışılmaktadır ve çoklukla  psikolojik, genetik ve gerilim faktörleri üzerinde durulmaktadır. Günümüzde birden fazla etkenle bağlı olabileceğine dair ortak bir inanış bulunmaktadır. Bilimsel çalışmalar uyku sırasında diş sıkmanın  santral ve otonom hudut sisteminde ağız- yüz işlevleri ve uyku düzenlemesiyle, ek olarak psikososyal ve genetik faktörlerle ilgili olduğunu göstermektedir. Lakin genetik tesirini açıklamak için, pek çok jenerasyon üzerinde yapılacak çalışmalarla kromozomal teşhis gerekir. 

Diş sıkmanın anksiyete, hudut ve depresyon ile ilgili güçlü bağlantıları bulunuyor

Pek çok hastada diş sıkmanın beraberinde psikiyatrik belirtilerin de bulunuşu gözlemlenmiştir. Bu sendrom ile ilgili yapılan çalışmalarda, hastaların ruhsal ve psikiyatrik açıdan da değerlendirilmelerine gereksinim duyulduğu bildirilmiştir. Ruhsal etkenler de var olan temporomandibular ağrıyı ve yakınmaların şiddetini artırır, ağrıyı gidermek için uygulanan tedavilere karşılığı azaltabilir. Deneysel şartlarda ruhsal gerilim artırılınca, çiğneme kasında elektriksel aktivitenin arttığı gösterilmiştir. Gerilimli ve yorucu günlerden sonra da diş sıkma yahut diş gıcırdatma da artış gözlenmiştir. Bu parafonksiyonel alışkanlıklarda ruhsal etkenler üzerine yapılan çalışmalarda, anksiyete, hudut, korku ve depresyon ile ilgili güçlü münasebetler elde edilmiştir.

Diş sıkma birçok sıhhat meselesine neden oluyor 

Diş sıkma sonucunda dişlerde, eklemlerde ve dokularda değişik düzenekler dahilinde kuvvetler; bununla birlikte gerilmeler meydana gelmektedir. Literatürde diş sıkmanın dişlerde aşınma, kas ağrıları, temporomandibular eklem (TME) ağrısı, dişlerde ağrı ve mobilite, baş ağrısı, sabit ve hareketli protezler için de çeşitli sorunlara neden olduğu bildirilmiştir. Çocuklar, genç erişkin ve erişkinler üzerinde yapılan araştırmalarda çeşitli parafonksiyonel aktiviteler ve TME semptomları ortasındaki ilgilerin değeri gösterilmiştir. Diş sıkma birebir vakitte atrizyon yani sürtünme kaynaklı aşınmaya da yol açabilir. Diş sıkma devam ettiği sürece ağız bölgesindeki hasar daha da artar, diş minesinde çatlaklar, dişlerde hassasiyet, mine kırıkları ve renkleşme görülebilir. Ayrıyeten uzun vadede kemik erimesi ve diş eti çekilmesi ile karşılaşılabilir. Diş sıkma parafonksiyonunu sürdürenlerin birçok uzun vadede  kapsamlı diş onarımlara muhtaçlık duyabilirler. Diş sıkma ve diş gıcırdatma yüz kaslarında ve çiğneme kaslarında (özellikle masseter) hipertrofiye yani büyümeye neden olur. Uzun periyotta bunun sonucu olarak kare çene görünümüne neden olabilir.  Diş sıkma ve gıcırdatmaya bağlı masseter ile temporal kaslarda ağrı ve hassasiyet, yorgunluk, işlevsel sınırlama görülür.   

Şeffaf plaklar tedavide kıymetli rol oynuyor 

Diş gıcırdatma ya da sıkma sorunlarına karşı birtakım tedavi metotları uygulanır. Diş tabipleri birinci etapta ebediyen geri dönüşü olan klasik tedavilere başvurmalıdır. Bu sistemlerden biri dişlerin birbirine olan temasını kesmek için kullanılan şeffaf plaklardır. Aşırı diş sıkan bireylerde doktor denetiminde bir antidepresan ya da kas gevşetici kullanılabilir. İlaç tek başına bir tedavi formülü değildir, şeffaf plak ile birlikte kullanılmalıdır. Düzenli denetimler ve plağın çiğneme yüzeyi uyumlamaları ile uzun- kısa periyotta ortaya çıkabilecek ziyanlar önlenebilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı