Yetişkinlerde Aşı Takvimi Hayat Kurtarıyor

Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine nazaran aşılama ile her yıl 3 milyon kişinin hayatı kurtuluyor. Toplumdaki aşılama oranının artması hem hastalığın daha hafif geçmesini hem de süratlice bulaşmasının önüne geçiyor. Koronavirüs sürecinde aşılama nedeniyle yaklaşık 10 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesinin önlendiği varsayım ediliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Funda Timurkaynak, 24-30 Nisan Aşı Haftası’nda yetişkin aşılama takvimi ile ilgili bilgi verdi. 

Aşılar çağdaş dünyanın en kıymetli icatlarının başında gelmektedir. Yılda 3 milyondan fazla kişinin hayatının kurtulmasını sağlayan aşılar, geçtiğimiz yıllarda belirli hastalıklarda muvaffakiyetler elde edilmesine neden oldu. Çiçek yahut kızamık hastalığının dünya üzerinden kalkmış olmasının tek nedeni aşılardır. 

Kanseri önleyen aşı Hepatit B

Aşılar bir yandan hastalıklardan korurken, bir yandan da kanser üzere hastalıklara bağlı gelişen olumsuz tesirleri önlemektedir. Bilhassa Hepatit B aşısı, kanser önleyen aşı olarak bilinmektedir. Doğumdan sonra birinci 24 saat içinde birinci dozu yapılan Hepatit B aşısı, karaciğer kanserini engelleyen bir aşı olarak bilinmektedir. Ülkemizde 10 yıldır yeni doğan bebeklere Hepatit B aşılaması yapılmaktadır. 

Ek hastalıkları olanlar aşılama takvimine değer vermeli

Sağlıklı yetişkinlerin aşılama takvimini düzenlemesi değerlidir. Bununla birlikte hastalığı bulunan yetişkinlerin bilhassa aşılama takvimine dikkat etmesi gerekmektedir. Diyabet hastaları, kronik bronşiti olan hastalar, astımı olan hastalar, kalp hastaları yani bypass geçirmiş ya da koroner arter hastalığı olanlar, kanser hastaları, kemik iliği nakli olan hastalar yahut organ nakli hastalarının kendi durumlarına özel aşılar olması gerekmektedir. Bu ek hastalıkları bulunanlar hastalıklara ya da hastalıkların tesirlerine açık hale gelebilmektedir. Sağlıklı bireylerin kolaylıkla atlatabileceği hastalıkları aşı olunmadığı takdirde vefata kadar giden olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilmektedir. 

Hastaneye yatışlar aşılarla önlenebilir 

Hastalıklar nedeniyle immün yani bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastaların her yıl kesinlikle grip aşısı olması gerekmektedir. Grip aşısı olanların hastaneye yatışlarının %70 oranında azaldığı belirlenmiştir. Bağışıklık sistemi baskılanan hastaların grip olmasıyla birlikte kalp yetmezliği olanlarda durum berbatlaşabilir, bronşit tablosu ağırlaşabilir yahut astım atağıyla birlikte teneffüs problemleri gelişebilir. Hem hastalıkların ağırlaşmaması hem de hastaneye yatışların önlenmesi, hastaların vefat oranını da azaltmaktadır. Ekim ayının sonunda yeni çıkan grip aşıları yani yıla nazaran antijeni değişen aşının yaptırılması gerekmektedir. Toplumdaki grip salgınının da önüne geçilebilmektedir. 

İmmün sistemi baskılanan, şeker yani diyabet hastalığı olanlar, risk kümesindeki hastalar yahut ameliyatla dalağı alınmış ya da çalışmayan bireylerin pnömokok yani zatürre aşısı olması önerilmektedir. Dalak mikropları süzen birinci noktadır. Bu nedenle dalağı olmayan yahut çalışmayan hastalarda mikroplar filtreden geçirilmeden direkt kana geçmektedir. Pnömokok yani zatürre aşısı bilhassa bu hastalara önerilmektedir. 

Tetanos aşısı da her 10 yılda bir tüm sağlıklı bireylerin aşılanması gereken bir öteki aşıdır. Yıllar geçtikçe tetanos aşı aktifliğini yitirmektedir. Köpek ısırığı, toz ve toprak ile kontamine olmuş yaralanmalar üzere durumlar kelam konusu olduğunda bedende tetanos gelişebilmektedir. Bu hastalık ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle her yetişkinin grip aşısı olduğu üzere tetanos aşısı olması gerekmektedir. 

Çocukluk yaş kümelerinde yapılan meningokok aşısı, menenjit yani beyin zarı iltihabının ölümcül sonuçlarını ortadan kaldırmaktadır. Şayet çocukluk çağında meningokok aşısı yapılmadıysa, Hac ibadetini gerçekleştirmeye giderken, yurtlarda kalınacağı vakit yahut kışlada vakit geçirileceği vakitlerde meningogok aşısının olunması gerekmektedir. Meningokok bakterisi teneffüs yolundan taşınmaktadır. Şahıslar hasta görünmese de teneffüs yolunda taşıdıkları bu bakteri nedeniyle yurt yahut kışla üzere kalabalık ortamlarda çarçabuk salgınlara neden olabilmektedir. Hastalık âlâ tedavi edilmezse menenjit yani beyin zarı iltihabı ile ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. 

65 yaş üzeri için zona aşısı önemli

Suçiçeği virüsünün dozu artırılarak hazırlanan zona aşısı, 65 yaş üzerindeki yetişkinlere önerilmektedir. Rastgele bir sıhhat sorunu bulunmasa da zona hastalığı ileri yaşlarda meselelere yol açabilmektedir. Çocukluk çağında suçiçeği geçirilmiş olunsa bile, zona virüsü hücrelerin hudut uçlarında yer etmektedir. Aktive olduğu vakit çok ağrılı ve bilhassa yaşlı hastalarda ağrının denetim altına alınmasının güçleştiği zona hastalığı ortaya çıkabilmektedir. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı